خزرخبر: کاهش بارندگی‌ها در سال گذشته موجب شد تا در اواخر سال قبل، شاهد اعلام هشدار بحران آب در مازندران از سوی مسئولان باشیم.

این موضوع که شاید در ابتدا از سوی خیلی‌ها جدی گرفته نشده بود، اما در ادامه با اعلام مکرر از سوی مسئولان دستگاه‌های گوناگون، با حساسیت موضوع، برای همگان محرز و باورپذیر شد.

بر اساس این گزارش، در حالی‌که با وجود آغاز فصل نشا در مازندران، بیش از 500 هزار تن از شالی‌های سال قبل در شالیکوبی‌ها باقی است، اعلام جهادکشاورزی در پی بحران آب مبنی بر محتاط‌ بودن کشاورزان در کشت برنج و حتی ممنوعیت کشت برنج در برخی مناطق استان به‌ویژه در شرق و مرکز استان، حکم تیر خلاص برای کشاورزان این منطقه داشت.

*تبعات بحران آب در مازندران و پیامدهای سوء آن

اما کار اینجا تمام نشد و اعلام ممنوعیت کشت دوم برنج، خبر از وضعیت بحرانی آب در مازندرانی را داشت که برنج، محصول و کسب ‌وکار اول، آن است و سهم به ‌سزایی در تولید این محصول در سطح کشور دارد.

بی‌شک تبعات بحران آب در مازندران و پیامدهای سوء آن یک معضل ملی محسوب می‌شود و این موضوع، در کنار کاهش سطح زیر کشت، بیکاری تعداد قابل توجهی از نیروی انسانی را نیز در برخواهد داشت.

سید محمدرضا رضوی مدیرکل هواشناسی استان مازندران درباره علل بحران کم‌آبی طی سال‌جاری، اظهار کرد: تا اینجای سال، 22.5 درصد کاهش بارندگی را داشتیم که با توجه به بارندگی‌های هفته گذشته، سه درصد آن جبران و به حدود 19.5 درصد رسیده است.

وی با بیان اینکه نسبت به میزان نرمال بارندگی در استان، کمبود بارش‌ها را شاهد بودیم، افزود: البته خوشبختانه، نقشه‌های هواشناسی، بارندگی‌های خوبی را طی هفته جاری نشان می‌دهد که پیش‌بینی می‌شود این بارندگی‌ها تا سه درصد دیگر کمبود ما را جبران کند.

مدیرکل هواشناسی مازندران در ادامه به علل بحران آب طی سال‌جاری در سطح استان پرداخت و گفت: طی سال گذشته، ارتفاعات ما در زمستان، روزهای گرم را تجربه کرد و به‌عنوان نمونه سیاه‌بیشه ما دمای 39+ درجه را تجربه داشته و این گرمای هوا موجب شد ما ذوب برف‌ها را داشته باشیم که موجب شد تاریخ ماندگاری برف‌ها تا چهار برابر کمتر شده است.

رضوی ادامه داد: در زمستان 96، 2.2 درجه افزایش دما داشتیم و این میانگین مجموع ما است، اما در برخی نقاط نیز این میزان بیشتر بوده، از سوی دیگر تعداد بادهای گرم ما نیز زیاد شد و موجب آب‌شدن حجم زیادی از برف‌های ارتفاعات ما شد.

وی با بیان اینکه یک سری پدیده‌های حدی وجود دارد که خارج از کنترل ما است، بیان کرد: به‌عنوان نمونه در سوم فروردین 97، دمای رامسر طی ساعات روز به 39 درجه و در ساعت یک‌ونیم بامداد به 38 درجه می‌رسد و یک‌دفعه در 26 فروردین به سه درجه و نزدیک به یخبندان می‌رسد و این پدیده حدی، خارج از دسترس و کنترل ما است و این‌گونه پدیده‌های حدی در سطح استان موجب می‌شود تا پیش‌بینی دراز مدت آب‌وهوا در سطح استان، سخت شود.

مدیرکل هواشناسی مازندران متذکر شد: در مجموع جریانات هواشناسی ما طی سال‌جاری در سطح کشور شاهد سامانه بارشی کم هستیم که عموما استان مازندران از این سامانه یا پیش‌بینی‌های بلند مدت تبعیت نمی‌کند.

رضوی از پیش‌بینی بارش‌ باران و حتی برف در ارتفاعات استان طی چند روز آینده خبر داد و افزود: بارندگی‌های این ایام، تماما به نفع کشاورزان بوده، چرا که با آمادگی مصرف آب مزارع زیر کشت برنج، بارش‌ها هدر نمی‌رود و از سویی دیگر، سفره‌های زیرزمینی ما سیراب می‌شود.

حفر بی‌رویه چاه در مازندران و اثرات زیان‌بار آن بر ذخایر آبی زیرزمینی

وی با انتقاد از حفر بی‌رویه چاه در سطح استان، تصریح کرد: هیچ جای دنیا، با آب چاه، برنج نمی‌کارند.

مدیرکل هواشناسی مازندران با بیان اینکه در هیچ کجا، با چاه‌زدن، برنج را آبیاری نمی‌کنند، اضافه کرد: تبخیر آب در مزارع برنج به‌دلیل تابش مستقیم آفتاب، خیلی بالا است و قطعا آسیب می‌زند.

رضوی در خصوص اعلام ممنوعیت کشت دوم برنج در سطح استان با توجه به کم‌آبی سال‌جاری، عنوان کرد: اگر قرار است کشت دومی انجام شود، با شرط آبیاری مزارع از آب روان و رودخانه‌ها اشکالی وجود ندارد، اما با حفر چاه خصوصا در فصل کشت دوم یعنی مردادماه، برای آبیاری مزارع، محل اشکال جدی است.

براساس این گزارش، نزدیک به 100 هزار حلقه چاه در سطح استان حفر شده است که موجب اثرات زیان‌باری برای سفره‌های زیرزمینی شده است.

امید می‌رفت مسئولان استانی و کشوری با اتخاذ تمهیدات لازم، قبل از وقوع بحران آب، به فکر چاره‌اندیشی باشند، امری که با عدم مدیریت آب از سوی مسئولان، زمینه وضعیت بحرانی آب و موجبات خسارات زیان‌بار را طی سال‌جاری فراهم آورده است.

گفتنی است استان مازندران با دارا بودن بیش از 230 هزار هکتار اراضی شالیزاری و سهم 38 درصدی سطح زیر کشت و نزدیک به 40 درصد تولید برنج کشور، قطب مهم تولید برنج در کشور محسوب می‌شود.