خزرخبر: عادل روحی حقوقدان و مدرس دانشگاه  در نشست فعالان دانشجویان حقوق گفت :  هر معاهده بین المللی یک توافق بین المللی و تابع حقوق بین الملل است اما هر توافق بین المللی را نمی توان معاهده بین المللی قلمداد  کرد .

وی افزود: عنوان توافق هرچه باشد موثر در مقام نیست چرا که این بیان به صراحه در قسمت الف بند 1 ماده 2 عهدنامه 1969 وین که گویای یک قاعذه عرفی مسلم می باشد آمده است پس بنابر این برنامه اقدام جامع مشترک این اصطلاح تاثیری بر محتوی آن به  عنوان یک معاهده بین المللی ندارد .

این مدرس دانشگاه با بیان این‌که برجام اعتبار خود را از قطعنامه شورای امنیت می‌گیرد، معتقد است:  برجام یک موافقت نامه ساده یا اجرایی است که می توان طبق موافقت نامه های بین المللی به آن عمل کرد.

وی گفت : اگر می گوییم یک موافقت نامه ساده یا اجرایی است  به این دلیل این اقدام دواطلبانه در چارچوب مفهوم برنامه همکاری مقرر در آیین نامه چگونگی تنظیم و انعقاد توافقهای بین المللی ایران قابلیت اجرایی  یافته است.

این حقوقدان افزود: در توافق های حقوقی طرفین به واقع داوطلبانه و با قصد و رضا تن به انعقاد می دهند و اگر جز ایتن باشد اساسا عقد باطلل یا حداقل غیر نافذ است و واژ داوطلبانه متضمن هیچ بار حقوقی و یا آثار حقوقی نمی باشد وجود یا عدم  آن  یکسان است .

وی گفت:اگر  به شکل قانون در مجلس تصویب شود و باید به آثار حقوقی آن پایبند باشیم   و نقض آن موجب مسوولیت دولت می گردد به این دلیل هم چون در این گونه موارد مهم امکان نقض وجود دارد غالبا آن را مثل موافقت نامه ساده تنظیم می کنند  و دارای ماهیت و خصوصیات صرفا سیاسی هستند و این گونه توافق ها معمولا دوری جستن از ایجاد تعهدات حقوق بین الملل به امضای ساده روی می آورند  و فاقد اثر حقوقی و لازم اجرا هستند مثل منشور آتلانتیک مورخ 14 اوت 1941 توسط چرچیل و روزولت در مورد اصول مشترک سیاسی دوکشور انگلستان و ایالات متحده آمریکا  که بر همین مبنا تنظیم شده بود .

روحی گفت: هیچ یک از شرایط مندرج در مادتین حقوق معاهدات  در این برنامه رعایت نشده است و حتی تضمین یا امین معاهدات یا نشر آن مشخص نیست و نمی توان آن را یک معاهده بین المللی دانست و اعتبار برجام به هیچ وجه نیازمند تصویب نیست و در خود آن اصلاً به این موضوع اشاره‌ای نشده است.

این مدرس حقوق بین الملل  گفت: پس لازم نیست ما به دنبال این باشیم که برجام را معاهده تلقی کنیم و در پی آن این سوال طرح شود که مصوبه مجلس را می‌خواهد یا نه وهیچ جا از معاهده بودن برجام اسمی نیست و به هیچ وجه ذکر نشده که برجام در چارچوب کنوانسیون 1969 ایجاد شده است. ادبیاتی که برای الزام آور شدن آن پیش‌بینی شده نیز کاملاً با ادبیات و ساختار حقوقی معاهدات متفاوت است.

این حقوقدان افزود : وقتی موضوع برجام در شورای عالی امنیت در حال بررسی است می توان نتیجه گرفت که این  یک تصمیم‌گیری نظام است و  نه یک معاهده و دولت دیگر نیاز به تصویب مجلس نخواهد داشت.